Restrukturyzacja Długów 2025: Kompendium. Jak uratować Firmę, Gospodarstwo lub Budżet?

Słowo "restrukturyzacja" w ostatnich latach stało się kołem ratunkowym dla tysięcy polskich przedsiębiorstw i gospodarstw rolnych. W dobie rosnących kosztów energii, inflacji i zmian rynkowych, jest to najskuteczniejsze narzędzie prawne, by uniknąć bankructwa.

Ale czym tak naprawdę jest restrukturyzacja? Czy to tylko "dogadanie się z bankiem"? Czy sądowa ochrona przed komornikiem? W tym kompendium wyjaśniamy wszystko – od definicji, przez koszty, aż po wybór najlepszej procedury dla Twojej sytuacji.

Spis treści

1. Co to jest restrukturyzacja? (Definicja)
2. Dla kogo? Wybierz swoją ścieżkę (Firma / Rolnik / Konsument)
3. 4 Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych (Tabela)
4. Restrukturyzacja vs Upadłość – Co wybrać?
5. Jak to działa? Procedura w 5 krokach
6. FAQ – Pytania i Odpowiedzi

1. Co to jest restrukturyzacja?

Restrukturyzacja (w rozumieniu Prawa Restrukturyzacyjnego) to proces sądowy lub hybrydowy, którego celem jest uniknięcie upadłości dłużnika poprzez zawarcie układu z wierzycielami.

Mówiąc prościej: To prawny "parasol ochronny". Kiedy otwierasz restrukturyzację: * 🛑 Komornik musi się zatrzymać. Nie może licytować Twojego majątku ani zajmować kont (w większości przypadków). * 📉 Długi są redukowane. Możesz wynegocjować umorzenie np. 30-50% zadłużenia. * 📅 Spłata jest rozkładana na raty. Zyskujesz czas (nawet do 5-10 lat na spłatę). * 🔒 Utrzymujesz kontrolę. W przeciwieństwie do upadłości, zazwyczaj nadal zarządzasz swoim majątkiem.

2. Dla kogo? Wybierz swoją ścieżkę

Restrukturyzacja wygląda inaczej dla spółki z o.o., inaczej dla rolnika, a inaczej dla osoby prywatnej. Wybierz sekcję, która Cię dotyczy:

A. Jesteś Przedsiębiorcą (JDG, Spółka)

Twoim problemem są zatory płatnicze, ZUS, US i wypowiedziane kredyty obrotowe. * Twój cel: Zachować firmę, kontrakty i pracowników. * Rozwiązanie: Najczęściej Postępowanie o Zatwierdzenie Układu (PZU). Pozwala ono błyskawicznie (w 24h od podpisania umowy z doradcą) uzyskać ochronę przed egzekucją. * 👉 Czytaj więcej: Restrukturyzacja Firmy – Poradnik dla Przedsiębiorcy

B. Jesteś Rolnikiem

Twoim problemem są kredyty klęskowe, "chwilówki" na nawozy i groźba licytacji ziemi/maszyn. * Twój cel: Za wszelką cenę zatrzymać ziemię (ojcowiznę) i ciągniki niezbędne do pracy. * Rozwiązanie: Restrukturyzacja rolna pozwala na współpracę z KOWR i blokadę komornika, dając czas na sprzedaż plonów w lepszej cenie. * 👉 Czytaj więcej: Restrukturyzacja Gospodarstwa Rolnego

C. Jesteś Osobą Fizyczną (Konsumentem)

Masz kredyty gotówkowe i "chwilówki", ale nie masz firmy. * Uwaga: Dla Ciebie prawo przewiduje Upadłość Konsumencką. Przepisy o restrukturyzacji dotyczą głównie firm. Konsumenci mogą próbować negocjacji z bankami ("wakacje kredytowe"), ale jeśli to zawiedzie – jedyną sądową drogą oddłużenia jest upadłość. * 👉 Czytaj więcej: Upadłość Konsumencka – Jak się oddłużyć?

3. 4 Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Polskie prawo oferuje "menu" z 4 opcjami. W 2025 roku absolutnym liderem jest opcja nr 1.

Wniosek: W 95% przypadków wybieramy PZU. Jest najszybsze, najtańsze i odbywa się w dużej mierze bez udziału sądu (tylko z licencjonowanym Doradcą Restrukturyzacyjnym).

4. Restrukturyzacja vs Upadłość – Co wybrać?

To dylemat każdego dłużnika. Oto proste porównanie:

Wybierz RESTRUKTURYZACJĘ, jeśli:

• ✅ Twoja firma/gospodarstwo ma potencjał, by zarabiać w przyszłości.
• ✅ Chcesz zachować majątek (dom, maszyny, ziemię).
• ✅ Chcesz dalej prowadzić biznes i być "na rynku".
• ✅ Masz tymczasowy zator, a nie trwałą ruinę.

Wybierz UPADŁOŚĆ, jeśli:

• ❌ Nie widzisz szans na zyski, biznes przynosi tylko straty.
• ❌ Chcesz zamknąć firmę i mieć "święty spokój".
• ❌ Jesteś gotów stracić majątek (np. firmowy budynek) w zamian za umorzenie długów.

5. Jak to działa? Procedura (PZU) w 5 krokach

Ponieważ PZU to najczęstszy wybór, zobacz jak wygląda ten proces:

1. Analiza i Umowa: Doradca restrukturyzacyjny analizuje Twoje finanse. Podpisujecie umowę.
2. Dzień Układowy: Ustalacie dzień, w którym "odcinamy grubą kreską" stare długi.
3. Obwieszczenie w KRZ: Doradca publikuje informację w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. BUM! Od tej sekundy komornik nie może zająć Twojego konta.
4. Głosowanie wierzycieli: Wysyłamy do wierzycieli propozycje układowe (np. "Spłacę 60% w 5 lat"). Wierzyciele głosują elektronicznie.
5. Zatwierdzenie przez Sąd: Jeśli większość się zgodzi, sąd „przyklepuje” układ. Komornik umarza postępowania. Zaczynasz spłacać raty.

6. FAQ – Pytania i Odpowiedzi

Czy muszę spłacić 100% długów?

Nie! Istotą restrukturyzacji jest redukcja długu. Zazwyczaj proponuje się umorzenie odsetek w całości i redukcję kapitału (np. o 20%, 40% - zależnie od możliwości).

Czy ZUS i US zgodzą się na układ?

Tak. Przepisy narzucają ZUS-owi pewne zasady. Jeśli układ jest rzetelny, ZUS zazwyczaj rozkłada zaległości na raty i rezygnuje z odsetek. (Więcej: Układ z ZUS - jak to zrobić?)

Czy bank może wypowiedzieć kredyt w trakcie restrukturyzacji?

W trakcie trwania ochrony (np. w PZU przez 4 miesiące) bank nie może wypowiedzieć umowy kredytowej z powodu starych długów. To czas na negocjacje.

Ile kosztuje restrukturyzacja?

Koszt zależy od wielkości długu i liczby wierzycieli. Składa się na niego wynagrodzenie doradcy (często success fee - płatne za sukces) oraz opłaty sądowe. W PZU jest to zazwyczaj ułamek kwoty, którą udaje się zaoszczędzić dzięki redukcji długów.