Czy sąd umorzy długi z hazardu w upadłości konsumenckiej?

Uzależnienie od hazardu to choroba, która niszczy nie tylko finanse, ale i relacje rodzinne. Mechanizm jest zawsze ten sam: najpierw „pewniak” u bukmachera, potem przegrana, następnie szybka chwilówka na „odkucie się”… i spirala długu zaciska się bezlitośnie.

Wielu dłużników żyje w przekonaniu, że dla nich nie ma ratunku. Słyszą: "Sam jesteś sobie winien, przegrałeś te pieniądze, sąd Cię wyśmieje". To mit. W 2025 roku upadłość konsumencka jest dostępna również dla hazardzistów. Prawo się zmieniło i traktuje patologiczny hazard (ICD-10: F63.0) jako chorobę, a nie fanaberię. Jeśli chcesz zacząć od podstaw i zrozumieć, na czym w ogóle polega oddłużenie, zobacz: Czym jest upadłość konsumencka?.

W tym artykule – napisanym przez syndyka – wyjaśniamy krok po kroku, jak wygląda proces oddłużania osoby uzależnionej.

Czy hazardzista może ogłosić upadłość? (Fakty prawne)

Do marca 2020 roku sądy często oddalały wnioski hazardzistów na starcie. Dziś prawo jest inne.

Zgodnie z obecnymi przepisami, sąd musi ogłosić upadłość każdego niewypłacalnego dłużnika (chyba że zachodzą rzadkie przesłanki, np. celowe ukrywanie majątku). To oznacza, że:

• ✅ Sąd otworzy Twoją sprawę.
• ✅ Komornik zostanie wstrzymany.
• ✅ Odsetki przestaną rosnąć.

Ocena Twojego zachowania (czy brałeś kredyty lekkomyślnie) następuje dopiero na samym końcu procesu, przy ustalaniu Planu Spłaty. Jeśli chcesz pełną wersję procedury (bez wątku hazardowego) z omówieniem etapów i dokumentów, pomocny jest też: Poradnik upadłości konsumenckiej.

Rażące niedbalstwo – kluczowe pojęcie

To najważniejszy mechanizm w upadłości hazardzisty. Sąd analizuje: Czy dłużnik doprowadził do niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa?

Wniosek: Nawet jeśli sąd uzna Twoją winę (rażące niedbalstwo), to nadal Cię oddłuży, ale będziesz spłacać raty dłużej (np. przez 5-7 lat). To i tak lepsze niż dożywotni komornik.

Dokumentacja medyczna – Twój „As w rękawie”

Aby walczyć o krótszy plan spłaty (3 lata zamiast 7), musisz udowodnić, że hazard był chorobą, która odebrała Ci zdolność racjonalnej oceny. Samo powiedzenie „jestem uzależniony” to za mało. Sąd potrzebuje papierów.

Co musisz zebrać przed złożeniem wniosku?

1. Zaświadczenie od lekarza psychiatry: Z diagnozą Patologiczny Hazard (F63.0).
2. Historia leczenia: Wypisy ze szpitala psychiatrycznego, zaświadczenia z ośrodka terapii uzależnień (OTU).
3. Opinia terapeuty: Opisująca przebieg terapii, Twoją motywację i postępy.
4. Zaświadczenie z mitingów AH: Jeśli chodzisz na grupę Anonimowych Hazardzistów, poproś o potwierdzenie obecności.

Ekspert radzi: „Dla sądu hazardzista, który się nie leczy, to ryzyko recydywy. Jeśli chcesz upadłości, idź na terapię DZIŚ. Nawet jeśli wniosek złożysz za pół roku.”

Chwilówki a hazard – jak to widzi sąd?

Typowy schemat hazardzisty:

1. Przegrana wypłaty.
2. Szybka chwilówka (Vivus, Wonga, Provident) na „życie” (w rzeczywistości na grę).
3. Kolejna chwilówka na spłatę poprzedniej.

Sąd widzi to wszystko na wyciągach bankowych. Nie kłam we wniosku, że pieniądze szły na jedzenie, jeśli szły do bukmachera. Syndyk i tak to zobaczy. Przyznaj się otwarcie: "Tak, brałem te pożyczki pod wpływem impulsu hazardowego. Nie panowałem nad tym." Szczerość w połączeniu z dokumentacją medyczną jest Twoją jedyną obroną.

Nielegalne kasyna online – pułapka prawna

To temat tabu. Wielu Polaków gra w kasynach zagranicznych (zarejestrowanych na Curacao czy Malcie), które nie mają licencji w Polsce. Zgodnie z Kodeksem Karnym Skarbowym, gra w takich kasynach jest przestępstwem.

Dylemat we wniosku o upadłość:

• Jeśli napiszesz prawdę („Grałem w kasynie X”), narażasz się na odpowiedzialność karną-skarbową (grzywnę).
• Jeśli zataisz prawdę, sąd może odrzucić upadłość za podanie nieprawdziwych danych.

Co robić? To sytuacja wymagająca indywidualnej strategii prawnej. Często bezpieczniej jest wskazać ogólnie „gry losowe w internecie” bez podawania nazw domen, ale szczegóły należy ustalić z prawnikiem przed wysłaniem dokumentów do sądu.

Jak wygląda proces upadłości konsumenckiej hazardzisty? (Krok po kroku)

Poniżej masz praktyczny schemat tego, jak zwykle wygląda sprawa w sądzie (kolejność i czas mogą się różnić w zależności od sądu i stopnia skomplikowania zadłużenia):

1. Przygotowanie wniosku i dokumentów – spis wierzycieli, umowy, decyzje, wyciągi bankowe, historia zadłużenia oraz uzasadnienie przyczyn niewypłacalności.
2. Złożenie wniosku – sąd sprawdza wymogi formalne i ustala, czy jesteś niewypłacalny.
3. Ogłoszenie upadłości – od tego momentu egzekucje co do zasady są wstrzymywane, a sprawę prowadzi wyznaczony syndyk.
4. Ustalenie składu majątku i listy wierzycieli – syndyk analizuje dokumenty i zgłoszenia wierzycieli (tu „wychodzą” przelewy do bukmacherów, pożyczki chwilówkowe i typowe schematy spirali).
5. Likwidacja majątku (jeśli jest co sprzedawać) – gdy majątek jest znikomy albo nie ma go wcale, ten etap bywa krótki lub praktycznie nie występuje.
6. Plan spłaty albo umorzenie bez planu – sąd ocenia Twoje możliwości zarobkowe i „winę” w doprowadzeniu do niewypłacalności; wtedy zapada decyzja, jak długo i ile spłacasz, albo czy długi mogą zostać umorzone bez planu (wyjątkowo).

Czy syndyk przyjdzie do domu?

Najczęściej syndyk kontaktuje się pisemnie lub telefonicznie i prosi o dokumenty. „Wizyta w domu” nie jest standardem w każdej sprawie. Może się zdarzyć, gdy trzeba zabezpieczyć lub zinwentaryzować wartościowe składniki majątku (np. samochód, droższy sprzęt), ale zwykle wszystko da się ustalić na podstawie dokumentów i rozmowy. Temat szerzej omawiamy tutaj: Czy syndyk przyjdzie do domu i co zabiera?.

Upadłość bez majątku – czy to ma sens?

Tak. Brak majątku nie blokuje upadłości konsumenckiej. W praktyce oznacza to po prostu, że nie ma z czego robić sprzedaży, więc najważniejsza część sprawy przenosi się na etap oceny Twoich dochodów i ustalania planu spłaty (albo jego braku). Sąd patrzy wtedy m.in. na:

• aktualne i realne dochody (a nie „teoretyczne”),
• koszty utrzymania (dzieci, leczenie, czynsz),
• to, czy podejmujesz realne działania naprawcze (terapia, odcięcie dostępu do gry, porządkowanie finansów),
• transparentność – spójne wyjaśnienie, skąd wziął się dług i na co szły pieniądze.

Jeśli Twoje dochody są „nietypowe” (np. pracujesz poza Polską), zobacz też: Upadłość konsumencka a praca za granicą.

FAQ – Pytania trudne

Czy syndyk sprawdzi moje konto u bukmachera?

Syndyk analizuje przede wszystkim Twoje rachunki bankowe. Tam widzi przelewy wychodzące (np. „Przelew do STS”, „Dotpay”). Nie musi logować się na Twoje konto gracza, by wiedzieć, że grasz.

Co jeśli przegrałem pieniądze żony/męża?

To trudna sytuacja. Jeśli macie wspólnotę majątkową, długi zaciągnięte przez jednego małżonka (bez zgody drugiego) mogą nie obciążać drugiego, ale majątek wspólny wchodzi do masy. Upadłość powoduje powstanie rozdzielności majątkowej.

Czy mogę ogłosić upadłość drugi raz?

Jeśli już raz ogłosiłeś upadłość i długi zostały umorzone, a Ty znowu wpadłeś w hazard – sąd może być bardzo surowy. Przepisy mówią o 10-letnim okresie karencji, chyba że nowe zadłużenie powstało z przyczyn humanitarnych (choroba). Recydywa hazardowa jest traktowana surowo.